Noyelles-sur-MerNoyelles-sur-Mer is een kleine gemeente in Picardië. De enige bezienswaardigheid is het Chinees kerkhof (Cimetière Chinois) van Nolette. Het is het grootste Chinese kerkhof in Europa. Hier werden 842 Chinezen begraven die in de Eerste Wereldoorlog werkten voor het Britse leger. Het zijn graven van arbeiders en niet van soldaten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog liet het Engels leger in China 12000 arbeiders rekruteren, er bestond hiervoor een verdrag tussen China en Groot-Brittannië, om in Frankrijk te komen werken in bezet Engels gebied. De eerste Chinezen kwamen aan in 1917. Deze Chinezen kwamen per schip aan in Le Havre en werden dan per trein naar Noyelles gebracht. Ze werden het Chinese labour corps genoemd.

Ze stonden onder het bevel van Britse legerofficieren en mochten geen contact hebben met de burgerbevolking. De moeilijkste jobs waren voor de Chinezen, zoals het begraven van gesneuvelde soldaten, aanleggen van wegen en loopgraven, hun eigen kamp bouwen en het verzorgen van de aanvoer van goederen vanuit het station naar hun kamp. Ze werkten 10 uur per dag, zeven op zeven. Op het kerkhof liggen niet alleen 842 graven er is ook een gedenkteken voor 42 vermisten waarvan men nooit het lichaam heeft teruggevonden. Allen stierven door de Spaanse griep of door cholera tussen 1918 en 1919. Het kerkhof werd opgericht na de oorlog, de inscripties op de grafstenen werden aangebracht door enkele van hun kameraden. Op de ingangspoort staat een inscriptie in het Chinees waarvan de tekst werd opgesteld door de Chinese ambassadeur tijdens de oorlog in Groot-Brittannië. De grafstenen zijn alle uit wit marmer met inscripties in het Engels, meestal ‘Faithful unto Death’ of ‘Though death he still liveth’ of ‘A good reputation endures for ever’, inscripties met Chinese lettertekens en heel uitzonderlijk een naam.

Noyelles-sur-Mer

Noyelles-sur-Mer

Noyelles-sur-Mer